[ Pobierz całość w formacie PDF ]
pokoleń. Dobry król ma się troszczyć o swój lud, nie o swoje imię, ma dać im radość
i dostatek. On jako jedyny okazał się godny zostania królem królów. Jego imię
w języku celtyckim oznacza zdrowie i pełnię, które były atrybutami królów Celtów.
Sláine jest zatem archetypicznym królem, uosobieniem cech królewskich. Wobec tego
jego historyczne istnienie jest drugorzędne, mimo że w kronikach występuje jako
pierwszy król Irlandii. Jest wzorem króla, nie jednym z przypadkowych władców.
Jako Rogaty Bóg poznaje też aspekt śmierci, gdy ma rytualnie zabić swoją
ukochaną Niamh. Nie może uchylić się od tego obowiązku, tylko dlatego, że coś go
łączy z ofiarą. %7łycie i śmierć to nieuniknione etapy cyklu natury, na staży którego stoi
Rogaty Bóg. Nie zabił Niamh tylko dlatego, że pojawiła się inna osoba, która powinna
być zgładzona. Była to jednak kapłanka Slough Fega, Medb. Pozwolił jej odejść,
gdyż taka jest rola Rogatego Boga. On wie, że musi istnieć też ciemna strona bogini.
Danu wystawia Sláina na jeszcze jednÄ… próbÄ™, sprawdzenie jego lojalnoÅ›ci.
Pomimo wcześniejszych zapewnień, że ocali jego lud, zatapia Krainę Młodości.
Być może bogini chciała zacząć wszystko od nowa, gdyż wielkie miasta, budowane
przez Celtów były obce naturze i ludzie w nich zapominali o Danu. Potop oznacza
oczyszczenie, po którym ma siÄ™ narodzić nowy, lepszy naród. Sláine nie daje siÄ™
zwieść druidowi, który mówi mu, że popełnił błąd słuchając bogini. Jeszcze raz sam
zwraca się do niej o pomoc. Używa zaklęcia miłosnego, czyli swoich mocy płodności.
ALEKSANDRA DURALSKA MIT SUPERBOHATERA W KOMIKSIE
45
Ukazuje się jej nie jako pełen pretensji słoneczny bohater, lecz znający swoje miejsce
małżonek. W ten sposób uzyskał jej przychylność i Plemiona Bogini Ziemi szczęśliwie
dotarły do brzegów Irlandii, ich nowej ojczyzny.
Saga kończy się sceną rytualnej śmierci króla Ganna. Jest ona zapowiedzią
Å›mierci Sláina. Symbolizuje zakoÅ„czenie ziemskiej misji sÅ‚onecznego króla, męża
bogini ziemi. Następuje ona przy pełnej akceptacji swojej roli. Jak wynika z kroniki
karÅ‚a Ukko, Sláine dobrze zrozumiaÅ‚ swoje zadania. Jego rzÄ…dy byÅ‚y czasem pokoju
i harmonii. Nie zostały one tutaj uwzględnione, gdyż komiks opisuje walkę, nie pokój.
Historia Sláina Mac Roth to w zewnÄ™trznej, kronikarskiej warstwie opis
krwawych wojen, które doprowadziły do zasiedlenia Irlandii. Taką wersję prezentuje
Ukko, dla którego ścieżka Rogatego Boga była tylko pozą, uzasadniającą
zgromadzenie skarbów i zdobycie wÅ‚adzy. Dla niego Sláine to tylko szalony rzeznik,
któremu najlepiej wychodziło rozwalanie łbów 79 obosiecznym toporem, zwanym
Pożeraczem Mózgów. Według klasyfikacji Eco80 Ukko jest odbiorcą nastawionym
na akcję. Nie przejmuje go ostateczny sens opowieści. Cieszą go wyłącznie krwawe
jatki , czyli sceny batalistyczne.
Jednak w głębszej warstwie historii ta odkrywa mityczną podstawę. Mówi
o tym kapłanka Nest. Jej rozmowy z Ukko na temat tekstu dołączono do kroniki.
Autorzy dążą do wykazania matriarchalnych zródeł mitu. Ukazano społeczność
w momencie przejściowym między kultem bogini-matki a dominacją bóstw męskich.
Sláine próbuje przywrócić feministycznÄ… religiÄ™. Jest rozdarty pomiÄ™dzy starÄ… a nowÄ…
społecznością.
Bohater z jednej strony zostaje więc słonecznym królem, z drugiej działa
w imieniu Bogini Ziemi. Jest przez to pełen paradoksów. Jako słoneczny bohater bierze
udział w wojnach i przemocy. Jego cele są jednak pokojowe. To dostatek, współpraca
i harmonia z naturą. Jest on mediatorem między pierwiastkiem męskim i żeńskim.
Pierwszy oznacza siÅ‚Ä™, drugi opiekuÅ„czość. Sláine jest zarówno dobrym wojownikiem,
jak i królem.
Przemiana bohatera ze słonecznego króla w Rogatego Boga jest drogą mediacji.
W sytuacji wyjściowej prezentuje on jeden tylko aspekt, nieopanowanej siły
prowadzącej do przemocy. Zejście do kotła obfitości, do własnej podświadomości
79
Sláine. Rogaty bóg. Część III. Egmont Polska 2000
80
por.: Rozdział 2
ALEKSANDRA DURALSKA MIT SUPERBOHATERA W KOMIKSIE
46
odkrywa przed nim wiedzę o podwójnej naturze człowieka. Jego zadaniem, jako
Rogatego Boga jest połączenie ich. Ma okiełznać swoją siłę fizyczną i gwałtowny
charakter i zaprząc je do działania w dobrych intencjach. Bohaterowi oczywiście to się
udaje. Ale nie tyko on może tego dokonać. Wiedza, którÄ… posiadÅ‚ Sláine jest dostÄ™pna
wszystkim, ukryta w nieświadomości. Każdy może więc zostać bohaterem.
Strażniczka Kluczy mówi Thorgalowi, że są dwie drogi, jedna do chwały, druga
do poÅ›wiÄ™ceÅ„. Sláine, tak samo jak Thorgal, wybiera drogÄ™ poÅ›wiÄ™ceÅ„, ponieważ takie
są nauki Rogatego Boga. Prawdziwy bohater nie szuka sławy, ani nie zabija bez
powodu. Istotą bohaterstwa jest poświęcenie w spełnianiu misji. Bohater to osoba,
która odznacza się męstwem, niezwykłymi czynami i ofiarnością dla innych.
Najwyższym poÅ›wiÄ™ceniem jest Å›mierć. Sláine przyjmuje swojÄ… funkcjÄ™ zgadzajÄ…c siÄ™
na ten los. Nie zostaje królem dla własnego szczęścia, lecz swojego plemienia.
Natomiast Slough Fega jest fałszywym bohaterem, starym Rogatym Bogiem, tyranem.
Jego postawa przeczy jakiemukolwiek poświęceniu. Pod pozorem misji zbawienia
wykorzystuje swoja pozycjÄ™.
Superbohaterowie komiksowi są postaciami wzorcowymi, ucieleśnionymi
archetypami. Ich przygody pokazujÄ… drogÄ™ do bohaterstwa i trudny proces dojrzewania
do tej roli. Postacie przeciwników pokazują zazwyczaj zwyrodnienie ideałów
bohaterskich. Są to istoty niepełne, nie panujące nad swoimi popędami, czyli
niedojrzaÅ‚e. Sláine. Rogaty Bóg przedstawia pomyÅ›lnÄ… przemianÄ™ bohatera. Sláinowi
pisana jest pełnia, gdyż takie jest znaczenie jego imienia.
Bohater przynosi zmianę i odrodzenie. Zabija starego władcę i ustanawia nowy
porządek. Jest to mit założycielski nowego państwa. Kraina Młodości zostaje zalana.
Potop oznacza tutaj odnowÄ™, oczyszczenie. Sláine najpierw musiaÅ‚ sam przez nie
przejść wstępując do kotła krwi. Teraz prowadzi Plemiona Bogini Ziemi na nowy ląd,
gdzie zakładają nowe królestwo sprawiedliwości i harmonii.
ALEKSANDRA DURALSKA MIT SUPERBOHATERA W KOMIKSIE
47
ROZDZIAA 6
POGRZEB PRZYJACIELA
Taki tytuł nosi opowieść o śmierci Supermana81. Oddał życie w obronie
mieszkańców Metropolis. Te słowa oddają stosunek mieszkańców komiksowego
miasta i czytelników do superbohatera. Jest on dla nich kimś bardzo bliskim, obrońcą
i przyjacielem, na którego zawsze mogą liczyć.
Superman, jak wskazuje jego imię, jest lepszy od przeciętnego człowieka.
Eliade pisze, że ta postać ujawnia utajone pragnienia współczesnego człowieka,
który postrzegając siebie jako istotę upadłą i ograniczoną, marzy o tym, by samemu
stać się postacią wyjątkowa, herosem82. Superbohater pełni więc funkcję konsolacyjną.
Jest marzeniem czytelników o świecie wartości moralnych i sprawiedliwości. Wyraża
tęsknotę za harmonią i ładem w społeczeństwie. Ukazuje osobowość pełną, dojrzałą
psychicznie.
Materią komiksu jest połączenie obrazu i słowa, podobnie jak w filmie. Jednak
film jest ograniczony naśladowaniem rzeczywistości. Komiks może swobodnie
kreować obraz. Umowność rysunku przenosi się na umowność świata
przedstawionego. W efekcie powstajÄ… historie o charakterze onirycznym. Campbell
mówi, że mit jest publicznym snem, a sen prywatnym mitem 83. Jeżeli więc komiks
odzwierciedla marzenia, to pełni on funkcję mitu publicznego.
Mit jest historią uniwersalną, która nie zmienia znaczenia, mimo różnych jej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]