[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Głowami ludu. Głową Kościoła można nazywać niektórych ludzi, wszakże w innym
88
znaczeniu niż Chrystusa. Po pierwsze, Chrystus jest Głową wszystkich ludzi
należących do Kościoła: każdego czasu, miejsca i stanu. Poza Nim Głową Kościoła
nazywamy bądz zwierzchników Kościoła w poszczególnych miejscowościach, jak np.
biskupów w granicach ich kościołów, bądz też Kościoła w określonym czasie i
określonych warunkach. Papież np. jest Głową całego Kościoła w czasie swojego
pontyfikatu i w stosunku do ludzi, którzy odbywają ziemską pielgrzymkę. Po drugie,
Chrystus jest Głową Kościoła własną mocą i powagą, podczas gdy inni noszą nazwę
Głowy , jako namiestnicy Chrystusa, według słów8): Bo i ja, to co dałem, jeśli dałem
wam, to w imieniu Chrystusa. Oraz9): W zastępstwie Chrystusa sprawujemy
poselstwo, tak jakby Bóg upominał przez nas.
Ad 1. Wyraz głowa bierzemy tu w pojęciu oznaczającym kierownictwo
zewnętrzne, podobnie jak kiedy króla nazywamy Głową jego państwa.
Ad 2. Człowiek nie udziela łaski przez wpływ wewnętrzny, lecz przez zewnętrzną
namowę do korzystania ze środków dających łaskę.
Ad 3. Jak powiada Augustyn10), Jeśli zwierzchnicy Kościoła są pasterzami, w
jakiż " sposób jest jeden pasterz, jeśli nie są wszyscy członkami jednego Pasterza?
Podobnie też innych ludzi można nazywać Fundamentem i Głową, jako członki
Jednego Fundamentu i Jednej Głowy. A jednak, jak tamże mówi Augustyn11),
Chrystus dał swym członkom swe pasterstwo, ale nikt z nas nie zwie się Bramą , bo
to zachował Chrystus wyłącznie dla siebie . A to dlatego, że Brama oznacza
najwyższą władzę, przez nią bowiem wszyscy wchodzą do domu, a tylko Chrystus jest
tym, przez Którego mamy przystęp do tej łaski, w której stoimy12). Pozostałe zaś
wyżej wspomniane nazwy mogą oznaczać nie tylko władzę główną, lecz także
pochodne.
Artykuł 7.
CZY SZATAN JEST GAOW ZAYCH ?
Na pozór nie.
1. Jak mówi bowiem glosa do słów1): Uczynił Go Głową, Głowę charakteryzuje
to, że przelewa na członki życie i ruch . Szatan zaś nie ma mocy przelewania zła
grzechu. Płynie ono z woli grzeszącego. Więc nie można nazywać szatana Głową
złych.
2. Każdy grzech czyni człowieka złym, lecz nie każdy pochodzi od szatana.
Oczywiste to jest w stosunku do grzechu złych duchów, nie był on wynikiem czyjejś
namowy. Podobnie nie każdy grzech człowieka pochodzi od szatana, powiedziano
bowiem2): Nie zawsze nasze złe myśli są podsunięte przez diabła, lecz niekiedy
wypływają z poruszeń naszej wolnej woli . Więc szatan nie jest Głową wszystkich
złych.
3. Jedna głowa rządzi jednym ciałem. Nie wydaje się zaś, by istniała jedność
skupiająca całą mnogość złych, skoro bywa, że zło przeciwstawia się złu
(Arystoteles)3). Jak mówi bowiem Dionizy4), zródłem zła mogą być różne braki .
Nie można więc twierdzić, że szatan jest Głową wszystkich złych.
A JEDNAK w związku z tekstem 5): Pamięć o nim zostanie wymazana z ziemi,
glosa mówi5): O każdym nieprawym powiedziano, że powróci do swojej Głowy,
89
czyli do szatana .
WYKAAD. Jak już wiemy6), głowa wywiera na członki nie tylko wpływ
wewnętrzny, lecz rządzi nimi także od zewnątrz, skierowując ich akty ku jakiemuś
celowi. Tak więc Głową jakiejś społeczności można nazywać kogoś ze względu na
oba powyższe momenty, mianowicie: wewnętrzny wpływ i rządy zewnętrzne.
Chrystus, jak wiemy7), Jest Głową Kościoła w tym znaczeniu. Głową można nazywać
kogoś również tylko ze względu na rządy zewnętrzne. W tym znaczeniu każdy książę
lub zwierzchnik jest Głową podległej mu społeczności. Otóż w tym znaczeniu szatan
nosi nazwę Głowy wszystkich złych, bo jak powiedziano8), On jest królem nad
wszystkimi synami pychy.
Zadanie rządzącego polega na doprowadzeniu tych, którymi rządzi, do swojego
celu. Celem zaś szatana jest odwrócenie stworzeń rozumnych od Boga. Dlatego od
początku próbował szatan zniechęcić człowieka do posłuszeństwa przykazaniu
Bożemu. Samo zaś odwrócenie się od Boga może stanowić cel, o ile się go pożąda pod
zwodniczą postacią wolności, według słów9): Od wieków złamałaś jarzmo, zerwałaś
więzy i rzekłaś: nie będę służyć. Ludzie, których grzech do tego doprowadza, wpadają
pod rządy i panowanie szatana. Mówimy wówczas, że on jest ich Głową.
Ad 1. Chociaż szatan nie wywiera wpływu na duszę rozumną od wewnątrz,
doprowadza ją jednak do zła przez namowę.
Ad 2. Władca nie zawsze posługuje się namową, kiedy chce skłonić poddanych do
posłuszeństwa, wszystkim natomiast ukazuje znak swojej woli, za którym jedni idą z
musu, inni dobrowolnie, tak np. czyni wódz, za którego sztandarem podążają
żołnierze, me namawiani przez nikogo. Pierwszy grzech szatana, który jak po-
wiedziano10), grzeszy od początku, jest to właśnie taki znak, ukazany wszystkim, aby
za nim szli. Niektórzy ludzie naśladują go pod wpływem diabelskich poduszczeń, inni
zaś z własnej woli, nie namawiani przez nikogo. Głową wszystkich złych wobec tego
jest szatan, jego bowiem naśladują, według słów11): Zawiść diabła wprowadziła
śmierć na kulę ziemską, a naśladują go jego stronnicy.
Ad 3. Choć grzechy między sobą różni zwrot ku różnym dobrom przemijającym,
wspólne jest wszystkim odwrócenie się od Boga.
Artykuł 8.
CZY ANTYCHRYST JEST GAOW ZAYCH ?
Na pozór nie.
1. Jedno ciało bowiem nie ma różnych głów. Głową zaś społeczności złych jest
szatan. Więc Antychryst nie jest ich Głową.
2. Antychryst sam jest członkiem szatana. Głowa zaś różni się od członków. Więc
Antychryst nie jest Głową złych.
3. Głowa wywiera wpływ na członki. Antychryst zaś nie wywiera żadnego
wpływu na ludzi złych, którzy żyli przed nim. Więc Antychryst nie jest Głową złych.
A JEDNAK w związku z tekstem1): Pytajcie kogokolwiek z podróżnych, glosa
daje wyjaśnienie2): Gdy mówił o ciele wszystkich złych, zwraca się nagle do
Antychrysta, GÅ‚owy wszystkich nieprawych .
[ Pobierz całość w formacie PDF ]